مقدمه

بازی فعالیتی طبیعی، لذت بخش ودلخواه برای دوران کودکی است، ولی با کمال تأسف بزرگترها این حقیقت را جدی تلقی نمی کنند. در صورتی که با بازی هدفدار و منطقی می توان روابطی صمیمی، گرم وعمیق با کودکان برقرار کرد ودر جهت رشد و تربیت آنان گام برداشت. بازی فعالیتی است که فقط برای لذت آن ایفاء می شود و نتیجه نهایی آن مورد نظر نمی باشد. فرد با رضایت خاطر به این فعالیت می پردازد وهیچ گونه اجباری در پس آن نیست. هدف فرد از بازی فقط مشغول بودن و لذت بردن از آن است و هیچ گونه انگیزه بهره جویانه ای از آن ندارد. با توجه به اینکه زیر ساخت شخصیت انسان در دوران طفولیت و کودکی و نوجوانی شکل می گیرد و خمیر مایه اصلی شخصیت انسان تحت تأثیر عوامل محیطی به خصوص خانواده و همسالان و محیط و امکانات زندگی می باشد، لذا می توان چنین استنباط کرد که انتخاب نوع اسباب بازی از طرف خانواده برای کودک از اهمیت فراوانی برخوردار خواهد بود .

در هر جامعه مجموعه ای از آداب ورسوم در مورد بازی کودک و اسباب بازی وجود دارد که مردم آن جامعه با این روش ها و وسایل بازی کودکان خود را بزرگ کرده اند.  در زمان های خیلی دور به صورت سنتی اسباب بازی های گلی، سفالی و سنگی که به دست بشر ساخته می شد،در اختیار کودکان قرار می گرفت که جنبه ابتدایی داشت. در آن زمان انواع زیادی از اسباب بازی در اختیار کودکان نبود، اما با پیشرفت هایی که انسان در طی قرون گذشته داشته و اهمیت فراوانی که کودک وتربیت او دارد، امروزه انواع بسیار متفاوت و پیشرفته ای از اسباب بازی در کشورها تولید می شود و صنعت ساخت اسباب بازی در بعضی از کشورها به عنوان عامل گسترش صادرات مطرح است. کودکی که هنوز به خوبی توانایی گفتگو با خانواده خود را ندارد و نمی تواند احساسات وعواطف وخواسته های خود را با بزرگان به خوبی مطرح کند نیاز به چیزی دارد که بدون هیچ گونه شرطی به سخنان نامفهوم او گوش فرا دهد و او را تأیید کند. امروزه عروسک یکی از بهترین اسباب بازی ها برای کودکان است، چرا که از نظر ظاهری شبیه به ساخت فیزیولوژیک انسان است و از این جهت که کودکان با آن ارتباط برقرار می کنند در جهت رشد اجتماعی کودک بسیار مفید خواهد بود. از جهت دیگر کلیه اسباب بازی ها کودک را با جهانی نمادین از دنیای واقعی بزرگان آشنا و او را برای ورود به دنیای خالی از تخیل و واقعی آماده می کنند. انتخاب نوع اسباب بازی باید متناسب با سن وجنس کودک باشد. پذیرش هویت جنسیتی در کودک با انتخاب نوع اسباب بازی ها و برخورد خانواده و اطرافیان با او به عنوان یک پسر یا دختر ارتباط دارد .

اهمیت و ارزش بازی:

بازی نه تنها برای حرکت اندام های گوناگون بدن، پرورش عضلات و صرف انرژی اضافی که مصرف نکردن آن حساسیت وعصبانیت را در بر دارد ضروری است بلکه، کودک را در شناخت محیط و تسلط بر آن یاری می دهد. بازی موقعیت های مناسبی برای سنجش توانایی های کودک در اختیار وی قرار می دهد و به وی می آموزد که چگونه میان واقعیت و تخیل تفاوت قائل شود کودک بدون بازی خودخواه وخودبین می شود .بازی شیوه رعایت حقوق دیگران را به او می آموزد. بازی را می توان یک نوع آموزش دانست کودک در نتیجه بازی با اسباب بازی ها و از طریق ورزش های گوناگون مهارت های مختلفی را فرا می گیرد. بازی، کودک را با توانایی های او آشنا می کند و این امر، وی را در ایجاد تصویری از خویش یاری می دهد. بازی میدانی است برای آزمون درستی و سودمندی نقش هایی که کودک برای حل مشکلات زندگی خود طرح کرده است او در بازی بهتر از هر موقعیت دیگر رعایت مقررات و موازین رفتار گروهی را فرا می گیرد واز خود صداقت نشان می دهد. گام هایی که از دریچه لطافت بازی شروع می شود وبه دنیای خیال و رویاها و ابعاد احساسی، عاطفی و شناختی کودکان خاتمه می یابد. به همین دلیل پرداختن به بازی، به خصوص بازی های عروسکی، بررسی نزدیکترین زاویه شخصیت کودک است. بی اعتنایی به این پدیده نادیده گرفتن بسیاری از جلوه های روحی و روانی شخصیت کودک خواهد بود. علاوه بر اینکه بازی می تواند فرآیند یادگیری را برای یادگیرنده یعنی کودک ونوجوان شیرین کند، می تواند موجب ارضای بسیاری از نیازهای اساسی و زیر بنایی کودک نیز باشد.

نیاز به تخلیه انرژی و بازتوانی:

کودک، پر بار و سرشار از انرژی است و نیاز دارد که این انرژی ها را به شکلی تخلیه کند. وقتی در اطراف کودک زمینه های مثبت و منطقی برای تخلیه انرژی وجود نداشته باشد، این انرژی ها باعث بی قراری و پرکاری ناسالم کودک می گردد و در صورتی که به خوبی از این انرژی ها استفاده شود، وجود کودک مثل یک ژنراتور فعال و پر کار شروع به بازتوانی و زایش انرژی می کند. علاوه بر این استفاده مثبت از انرژی ها موجب افزایش اعتماد به نفس و تقویت اراده کودک می گردد. به همین دلیل در صورتی که عروسک بازی و بازی عروسکی به شکلی مناسب باعث تخلیه انرژی کودک گردد، نه فقط آرامش روحی او را افزایش می دهد، بلکه باعث پویایی رفتار کودک نیز می شود.

این مطلب ادامه دارد...