◄ مهارت خودکنترلی

خود کنترلی یکی دیگر از مهارت های اجتماعی است که باید در کودکان تقویت شود. یعنی توانایی کودک در به تأخیر انداختن خواسته ی خود برای رسیدن به چیز بهتری در آینده. خود کنترلی جزئی حیاتی برای برخورداری از رفاه اجتماعی است و به کودکان کمک می کند که یاد بگیرند احساسات و رفتارهایشان را در جهت یک تصمیم گیری خوب کنترل کنند. کودکانی که از این مهارت برخوردارند نسبت به خود احساس مثبتی دارند، آنها حتی ناامیدی و ناکامی خود را کنترل می کنند. خود کنترلی و توسعه ی نظم و انضباط از طریق فعالیت هایی شکل می گیرد که در کودک انگیزه ایجاد می کند. برای مثال، آنها درک می کنند که برای شروع بازی باید نوبت بگیرند، هنگام گرسنگی منتظر بمانند تا غذا آماده شود و... . برای تقویت این مهارت های اجتماعی در کودکان، هرگاه کودک رفتار نامناسب خود را کنترل کرد باید تشویق شود و پاداشی بگیرد. باید در جلب اعتماد کودک تلاش کرد. اگر به کودک قولی داده می شود، حتما به آن عمل شود و در پذیرش یا نپذیرفتن رفتار کودک باید ثابت قدم بود. بزرگترها باید رفتار خود را کنترل کنند. هنگامی که کودک خشم و عصبانیت آنها را می بیند، احساس می کند زندگی پر از شرایط اضطراری است و در مقابل مشکلات احساسی ناتوانی می کند و این امر کنترل رفتار را برای او دشوار می سازد. بنابراین، مهمترین کار این است که با کودک با آرامش و مهربانی رفتار شود با ایجاد محدودیت های منطقی و مشخص کردن زمان برای انجام فعالیت ها و استمرار و تمرین، پذیرش نظم و انظباط در کودک توسعه می یابد. انتظار کشیدن تمرین خوبی برای خود کنترلی است. اگر کودک مطمئن باشد که انتظار کشیدن نتیجه ی خوبی دارد، مثلاً نوبت بازی میرسد یا چیزی را که می خواهد به دست می آورد، به جای داد و فریاد زدن می پذیرد که منتظر بماند اما باید توجه داشت انتظار طولانی که کودک قادر به تحمل آن نیست، نتیجه ی عکس دارد. در مواقع خطر، مثلا زمانی که کودک در مکان خطرناکی ایستاده است، بزرگترها باید آرامش خود را حفظ کنند؛ زیرا نشان دادن اضطراب خود به کودک امکان گرفتن تصمیم های عقلانی را از او سلب می کند و سبب می شود با اقدام عجولانه به خود آسیبی برساند. کودک باید یاد بگیرد که برای انجام دادن کارهایی که مشخصی شده است، اجازه بگیرد و این امر از طریق تمرین و تکرار محقق خواهد شد. هرگاه او با اصرار و یا بدون اجازه بتواند چیزی را به دست آورد، بیشتر خواهد خواست. او باید بداند برای انجام دادن کارها و یا برداشتن و داشتن چیزی رضایت بزرگترها شرط است. از این طریق است که نظم و انضباط شکل می گیرد.

◄ مهارت همکاری

همکاری و ارتباط با دیگران از مهارت های اجتماعی مهم دیگری است که مربی می تواند آن را از طریق فعالیت های کلاسی در کودکان تقویت کند. اعضا در جریان کار گروهی می آموزند به تصمیمات گروه اهمیت دهند و آنها را بپذیرند و نیز احساسات اعضای گروه را به حساب آورند. آنها یاد می گیرند چگونه در زمان تعیین شده کاری را به نتیجه برسند. مشارکت در فعالیت هایی مانند پخت و پز، نظافت، جمع آوری برگ ها و صدف ها در گردش علمی، و درست کردن تابلو به صورت گروهی، تمرین هایی برای یادگیری همکاری است. همچنین کودکان از طریق بازی، قصه، شعر و سرود یاد می گیرند چگونه با دیگران همکاری و همدردی کنند. مربی باید امکانات بازی و دیگر فعالیت های یاددهی یادگیری را برای کودکان فراهم کند. کودک اولین بار حروف و اعداد را از طریق بازی های نمایشی، بلوک سازی و ... می آموزد.

بنابراین پدران و مادران، اخم نکنید اگر کودک شما به خانه می آید و می گوید: «در طول روز در مدرسه فقط بازی کردم! » مطمئن باشید که کودک با راهنمایی و هدایت مربی و کنجکاوی ذاتی خود در حین بازی به کسب مهارت های اجتماعی اساسی و مهمی چون حل مسئله خواندن، ریاضی و علوم سوق داده شده است. بدین گونه است که کودک مشتاق یادگیری می شود؛ چرا که او از طریق بازی کشف می کند که یادگیری سرگرم کننده و لذت بخش است و بدین ترتیب به یک یادگیرنده مادام العمر و مشتاق تبدیل می شود.

برای تقویت حسی اعتماد به نفس در کودک لازم است در برخورد با او به نظرات و احساساتش اهمیت داده شود. هنگام صحبت کردن با کودک لازم است او را به نام خطاب کنیم و با او تماس چشمی همراه با لمس دست و یا شانه اش داشته باشیم. به استعدادها و توانایی های هر کودک باید ارزش گذاشته شود و هرگز نباید کودک را با دیگران مقایسه کرد. زیرا هر کودک استعداد خاص خود را دارد.